عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان گفت: در دوران بارداری، زنان مبتلا به اچ‌آی‌وی نیازمند توجه ویژه‌ای به مراقبت‌های بهداشتی هستند که این مراقبت ها از درمان‌های ضد رتروویروسی تا مشاوره‌های بهداشتی و روانی می‌تواند به یک بارداری سالم دست یافت.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، هانا سهرابی به مناسبت پویش ایدز، افزود:مادران باردار حتما باید به ضرورت درمان ضدرتروویروسی و اهمیت پایبندی به این درمان تا آخر عمر توجه کنن، همچنین این مادران باید از خطرات احتمالی کاربرد داروهای ضد رتروویروسی طی بارداری آگاهی پیدا کنند و در مورد مراقبت های لازم برای نوزاد آموزش ببینند.

به گفته وی برقراری ارتباط مادر با سرویس های ارائه خدمات زایمان و مراقبت های نوزادمشاوره های بهداشت روانی و خدمات درمانی سوء مصرف مواد و مشاوره ویژه برای ختم بارداری در موارد نیاز به شدت قابل توجه است.

داروهای ویژه برای پیشگیری از انتقال اچ‌آی‌وی به جنین چیست؟

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان افزود: داروی AZT (زیدوودین ) اولین و تنها دارویی است که از سال 1994 برای پیشگیری از انتقال ایدز مادر به کودک ارائه می‌شود. AZT هنوز تنها دارویی است که برای مطالعات در حاملگی استفاده می‌شود.

آیا بارداری در دوران ایدز موجب آسیب جسمی به جنین می شود؟

سهرابی از خطرات برای مادر سخن گفت و افزود: این خطرات شامل تضعیف سیستم ایمنی است که اچ‌آی‌وی با کاهش تعداد سلول‌های ایمنی CD4 سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. این وضعیت ممکن است در دوران بارداری تشدید شود و مادر را در معرض خطر بیشتری برای عفونت‌های دیگر قرار دهد.

به گفته وی از دیگر خطرات برای مادر افزایش احتمال عفونت‌ها است، زنان مبتلا به اچ‌آی‌وی در معرض عفونت‌های ویروسی، قارچی و باکتریایی بیشتری قرار دارند که در دوران بارداری می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی آن‌ها ایجاد کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در مورد خطرات حین زایمان سخن گفت و افزود: در صورت عدم درمان، مادر در زمان زایمان ممکن است مقدار بیشتری از ویروس را به جنین منتقل کند.همچنین، خطرات مربوط به زایمان مانند خونریزی و عفونت‌های پس از زایمان نیز افزایش می‌یابد.

به گفته وی انتقال اچ‌آی‌وی از مادر به جنین، مهم‌ترین خطر است، این انتقال ممکن است در دوران بارداری، هنگام زایمان، یا پس از زایمان از طریق شیر مادر رخ دهد.با درمان مناسب، این خطر به کمتر از یک درصد کاهش می‌یابد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ادامه داد:احتمال زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن پایین در مادران مبتلا به اچ‌آی‌وی بیشتر است.این نوزادان ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه داشته باشند و در آینده نیز با مشکلات سلامتی مواجه شوند.

هانا سهرابی ادامه داد:در مواردی، ویروس اچ‌آی‌وی می‌تواند به رشد و تکامل جنین آسیب بزند و منجر به مشکلات نارسایی رشد داخل رحمی شود و در صورتی که مادر پس از زایمان به نوزاد خود شیر بدهد، احتمال انتقال ویروس از طریق شیر مادر به نوزاد وجود دارد.به همین دلیل، توصیه می‌شود که از شیر خشک به جای شیر مادر استفاده شود.

انتقال اچ‌آی‌وی از مادر به کودک در دوران بارداری چند درصد و زایمان و شیردهی؟

سهرابی افزود: احتمال انتقال اچ‌آی‌وی در دوران بارداری نزدیک به ۳۵درصد پیش‌بینی‌شده است. جالب است بدانید که از این آمار تنها ۲۰ درصد در زمان بارداری، ۵۰ درصد در زمان زایمان و ۳۳ درصد در دوران شیردهی مبتلا شده‌اند.

انتقال ایدز از طریق شیرمادر؟

وی بیان کرد: توصیه می‌شود که کودک به جای شیر مادر، از شیر خشک تغذیه کند. نکته قابل توجه اینجاست که اچ‌آی‌وی در شیر مادر هم یافت شده است به همین منظور پیشنهاد می شود که زنان آلوده به اچ‌آی‌وی به هیچ عنوان از شیر خود برای تغذیه نوزاد خود استفاده نکنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ادامه داد: بدون هیچ مداخله درمانی، میزان انتقال اچ‌آی‌وی از مادر به نوزاد در زنان اچ‌آی‌وی مثبتی که فرزندشان را شیر نمی دهد ۲۵-۱۵% است و در زنان اچ‌آی‌وی مثبتی که فرزندشان را شیر می‌دهند ۴۵-۲۵% اعلام شده است. همچنین برخی مطالعات نشان داده است که تغذیه با شیر مادر آلوده به اچ‌آی‌وی می‌تواند مزایای استفاده از درمان ضد رترو ویروس طی حاملگی و زایمان را بی‌اثر کند.

علایم ایدز در حاملگی؟

سهرابی به علائم بالینی ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی در زنان باردار اشاره کرد و گفت‌: این علائم مشابه علائم عمومی این بیماری در سایر افراد است، اما ممکن است تحت تأثیر بارداری تغییراتی در شدت یا فراوانی برخی از این علائم دیده شود.

به گفته وی علائم بالینی اصلی عبارتند ازتب و تعریق شبانه، خستگی مفرط و ضعف، کاهش وزن غیرقابل توضیح، تورم غدد لنفاوی که غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل، یا کشاله ران ممکن است بزرگ و دردناک شوند، عفونت‌های مکرر، افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی معمولاً به عفونت‌های قارچی دهانی و واژینال، عفونت‌های تنفسی و عفونت‌های پوستی مبتلا می‌شوند، جوش‌ها و ضایعات پوستی، مشکلات گوارشی مانند اسهال مکرر، تهوع، و استفراغ که در دوران بارداری هم ممکن است تشدید شود و در نهایت سردرد و دردهای عضلانی است.

روش های پیشگیرانه جهت انتقال ایدز به مادر و کودک؟

عضو هیات دانشگاه علوم پزشکی کردستان ادامه داد: زوج هایی که مایل به بچه دار شدن هستند، باید از خطرات آن آگاه شوند و بدانند که اگرچه اقدامات بسیارموثری برای کاهش انتقال اچ آی وی از مادر به کودک وجود دارد، ولی هیچگاه نمی توان این خطر را به صفر رساند.

سهرابی افزود: چنانچه علیرغم مشاوره های انجام شده، زوج بر بارداری اصرار دارند، ترجیحا به مراکزی ارجاع شوند که در این مورد تجربه بیشتری وجود دارد یا پزشک درمانگر از مشاوره این مراکز استفاده نماید. حتما قبل از اقدام به بارداری، زوج یا زوجین مبتلا به اچ آی وی(زن، مرد یا هر دو) باید درمان ضد رتروویروسی دریافت کنند و ۴ تا ۶ ماه پس از شروع درمان، بار ویروسی چک شود و درست پیش از اقدام به بارداری، بار ویروسی در آنها غیر قابل شناسایی باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ادامه داد: وقتی زن مبتلا به اچ‌آی‌وی است ولی همسر سالم است بهترین روش بچه دار شدن Intra uterine artificial insemination است

وی افزود: وقتی مرد مبتلا هست و زن سالم، ایمن ترین روش، استفاده از اهدای اسپرم است. اگر زوجین، اهدای اسپرم را نپذیرند، میتوان از روش درمان مرد مبتلا و پیشگیری قبل از تماس در زن به شیوه زیر استفاده کرد که قبل از اقدام با بارداری، مرد مبتلا به اچ آی وی، درمان ضدرتروویروسی دریافت کند و 4 تا 6 ماه پس از شروع درمان بار ویروسی چک شود و درست پیش از اقدام به بارداری، بار ویروسی در وی غیرقابل شناسایی باشد.

سهرابی بیان کرد : وقتی که زن و مرد هر دو مبتلا به HIV باشند، زن و مرد هر دو تحت درمان ضدرتروویروسی قرار گیرند و پس از غیر قابل شناسایی شدن ویروس در هر دو ، برای باردار شدن فقط در زمان تخمک گذاری زن، از کاندوم استفاده نکنند.